Kvifor snakkar vi ikkje likt?

Vi bur alle i same land, men vi snakkar veldig ulikt. Kva vil det eigentleg seie å snakke norsk? Kvifor heiter det morsmål?
Vi bur i eit langstrakt land der det før var store avstandar og vanskeleg terreng mange stader. Det gjorde i si tid til at ein ikkje hadde noko særleg omgang med andre enn naboane sine. Det blei veldig isolerte forhold. Denne isolasjonen førte til at det utvikla seg lokale talespråk. I dag kallar vi det for dialekter. Korleis kan vi då enkelt forklare ordet dialekt? Dialekt er den måten folk snakkar på innanfor eit geografisk område. Områda er ikkje store. Berre her i Tysjord er det bra mange dialektforskjeller. Det er berre å lytte etter korleis ordet "eg" uttales blant innbyggjarane i kommunen.

Dei ulike dialektene er ikkje til hinder for at menneska her i landet skal forstå kvarandre. Dei aller fleste er vane med at folk snakkar ulikt. Det gjer dei også både på tv og i radioen.
Det vi opplever i dag er faktisk at ulikskapane blir mindre og mindre. Mange stader skjer det ei tilnærming til kvarandre. Utviklinga i landet har ført til at folk flyttar meir på seg. Dialekter bli menga med kvarandre. Vi får ei utvasking av dei "ekte" dialektene.

Eg som er vakse opp på vestlandet skarrer på r-en. Eller...... ikkje i den grad eg gjortde det før. Eg prøver å tilpasse meg rulle r-en dei har her. Stort sett går det bra, men inni mellom høyres det og litt rart ut. Det som er litt komisk er at det er lettare å skarre enn å rulle. Det er det fleire og fleire som oppdager. Utviklinga går i den retninga at fleire og fleire skarrar. Det blir skøy å sjå om heile den nordlege befolkningen hiv seg med på bølgja:=)

Det har seg no eingong slik at språket er ein del av identiteten vår. Det viser blant anna kva sosial gruppe vi er knytta til. Kven identifiserer vi oss med? Alder, vener, interesser og miljøa vi ferdas i er med på å forme oss og påverker talespråket vårt. (Det verste eg veit er den dialekten dei gamle "fine" fruene i Bergen snakker).

Det nye er "Kebabnorsk"! Litt av eit ord..... Det er talespråk som oppstår i miljøer der ungdom med ulike morsmål menger seg . Austlansdsungdom bruker ord som : bæhmen = kompis, gerro = sigarett, kæbe = jente, volla = jeg lover og flus = penger. Trur kanskje eg ville fått store problemer om eg skulle prøve å henge med i ein lik samtale mellom ungdom.

Korleis ville det blitt om alle som skulle sende brev, både private og offentlege, kunne skrive på si eiga dialekt? Trur kanskje det ville blitt mykje rot og misoppfatningar. Takke seg til at vi alle har felles skriftspråk som alle forstår. No er det store diskuajonar om korvidt det er bruk for to skriftspråk i Noreg. Eg sluttar meg til dei som er for det. Det fins mange gode grunnar for det utan at eg skal kome inn på det her.

Eg syns det er spanande med ulike dialekter. Så får vi sjå kor vi står om tjue år frå no. Då har det nok skjedd eindel endringar berre på dei få åra. Eg syns eigentleg at det er godt at vi ikkje snakkar likt alle saman. Det er ulikskapane oss menneske imellom som gjer at livet ikkje er heilt firkanta. For ei kjedeleg verd vi hadde budd i om vi alle skulle vere like:=)
Det er jo også litt gøy å vite at vi faktisk er komen så langt i utviklinga at vi og kan høyre kor ulik dialektene er i blant anna England. Det at vi kan skilje ut dialketer i eit anna land seier sitt.

For år attende i tida snakka ein berre med naboane. I dag er mange veldig internasjonale i språket sitt. Dei aller fleste maktar å forstå minst to språk (om ein tar bort dei nordiske språka som er likt på vårt språk). Dei som tar studieretningsfag i den vidaregåande skulen lærer seg og eit tredje språk. Dei spesielt ineteresserte fleire. Kor lang tid vil det ta før landa nærmar seg meir i språk? Eingong i framtida blir det nok slik at det blir færre språk......Trur eg!!